Zgodnie z Ustawą z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób (…), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Przemoc w rodzinie występuje we wszystkich grupach społecznych niezależnie od poziomu wykształcenia czy sytuacji materialnej, rzadko bywa jednorazowym incydentem – jeżeli nie zostanie podjęte stanowcze działanie wobec sprawcy przemoc się powtórzy.
Cechy charakterystyczne przemocy
- intencjonalność – jest zamierzonym działaniem człowieka, ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie osoby,
- nierówność sił – w relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą, ofiara jest słabsza, a sprawca silniejszy,
- naruszanie praw i dóbr osobistych – sprawca wykorzystuje swoją przewagę i narusza podstawowe prawa ofiary (prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku),
- powodowanie cierpienia i bólu – sprawca naraża zdrowie ofiary na poważne szkody, również zagrażające jej życiu, doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony.
Rodzaje i formy przemocy
Rodzaj |
Przykładowe formy zachowań |
fizyczna |
popychanie, uderzanie, wykręcanie rąk, duszenie, kopanie, spoliczkowanie, uszkodzenia ciała (zasinienia, zadrapania, krwawienia, oparzenia) |
psychiczna |
izolacja, wyzwiska, ośmieszanie, groźby, kontrolowanie, ograniczanie kontaktów, krytykowanie, poniżanie, demoralizacja, ciągłe niepokojenie |
seksualna |
przedmiotowe traktowanie drugiej osoby w celu zaspokojenia własnych potrzeb seksualnych, zmuszanie do nieakceptowanych przez drugą osobę praktyk i zachowań seksualnych |
ekonomiczna |
uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie dostępu do wspólnych środków finansowych i dóbr materialnych, niezaspokajanie materialnych potrzeb rodziny |
zaniedbanie |
niezaspokajanie podstawowych potrzeb emocjonalnych i fizycznych przez opiekuna prawnego dziecka tj. odrzucenie emocjonalne dziecka, brak zainteresowania jego rozwojem, sytuacją życiową, problemami, a także stanem zdrowia, czy higieną, niezaspokajanie potrzeb żywieniowych i związanych z ubiorem |
W ramach ustawy osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:
- poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego,
- interwencji kryzysowej i wsparcia,
- ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej,
- zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,
- badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie (…)
PROCEDURA „NIEBIESKIEJ KARTY”
W przypadku podejrzenia występowania zjawiska przemocy w rodzinie wszczynana jest procedura „Niebieskie Karty”. Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu właśnie o tę procedurę. Obejmuje ona ogół czynności realizowanych przez służby w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy domowej. Procedura wszczynana jest w sytuacji, gdy dany podmiot w toku prowadzonych czynności służbowych powziął podejrzenie stosowania przemocy wobec członków rodziny, w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem tego typu przemocy. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada obowiązek prowadzenia procedury „Niebieskie Karty” na przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, policji, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia.
Dokumentem wszczynającym procedurę i stwierdzającym podejrzenie występowania przemocy domowej jest formularz „Niebieska Karta – A”, który wypełniany jest przez przedstawiciela jednego z w/w podmiotów. Wszczęcie procedury poprzez wypełnienie formularza może odbyć się w różnych okolicznościach: podczas interwencji patrolu policyjnego w domu, w Ośrodku Pomocy Społecznej, podczas wizyty pracownika socjalnego w środowisku czy na przykład w szkole, do której uczęszcza dziecko. „Niebieska Karta – B”, która stanowi zbiór przydatnych informacji powinna być przekazana osobie doświadczającej przemocy po wypełnieniu części A. Elementami procedury „Niebieskie Karty” jest również cześć „Niebieska karta – C” oraz „Niebieska Karta – D”, które wypełniane są w toku podejmowania kolejnych czynności. Wypełnioną „Niebieską Kartę – A” przekazuje się Przewodniczącemu Zespołu Interdyscyplinarnego działającego na terenie Gminy Osiek. w ciągu 7 dni od daty jej wypełnienia.
ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY I GRUPY ROBOCZE
Z procedurą „Niebieskie Karty” nierozerwalnie związana jest działalność Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych. Zespół Interdyscyplinarny to grupa specjalistów prezentujących różne dziedziny, współpracujących ze sobą w celu budowania lokalnego systemu wsparcia dla rodziny zgodnie z zapisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz zsynchronizowania i wypracowania standardów współpracy przedstawicieli różnych grup zawodowych i społecznych pracujących i zajmujących się problematyką przemocy. Do pracy z konkretną rodziną powoływane są grupy robocze, w skład których wchodzą osoby bezpośrednio pracujące z konkretną rodziną lub znające jej sytuację.
Skład grup roboczych może zmieniać się w zależności od bieżącej sytuacji rodziny, potrzeb i działań. Zadaniem grupy roboczej jest opracowanie planu pomocy i taki podział zadań między jej członków, by praca z rodziną przyniosła jak najlepsze efekty. Głównym celem pracy przedstawicieli służb w ramach grup roboczych jest zatrzymanie zjawiska przemocy występującej w danej rodzinie.
Jeżeli jesteś osobą doznającą przemocy domowej:
- zgłoś się do Ośrodka Pomocy Społecznej,
- poinformuj dzielnicowego o doświadczaniu przemocy;
- gdy w Twoim domu dochodzi do awantur nie bój się wzywać Policję (poinformuj policjanta o doświadczaniu przemocy domowej);
- jeśli doznajesz przemocy fizycznej możesz zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu i poprosić o bezpłatne zaświadczenie lekarskie o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie;
- jeśli osoba stosująca wobec Ciebie przemoc nadużywa alkoholu możesz zgłosić ten problem Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która mieści się w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej w Osieku ul. Główna 125;
- masz prawo do złożenia na Policji lub w prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez osobę, która krzywdzi Ciebie lub Twoją rodzinę.
Gminny Zespół Interdyscyplinarny
Przewodnicząca Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego – Anna Koncka przyjmuje strony w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Osieku ul. Główna 125 pok. 3 od poniedziałku do piątku w godzinach 7.00 – 11.00 (od godziny 11.00 praca w terenie) tel. 33 84 58 203, w godzinach pracy GOPS: kom. 577 652 767.
Uchwałą nr XI/89/2019 Rady Gminy Osiek z dnia 12 grudnia 2019 r. ustalono tryb i sposób powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania.
Zarządzeniem Nr 6/2020 Wójta Gminy Osiek z dnia 7 stycznia 2020 r. powołany został Zespól Interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie w którego skład weszli przedstawiciele jednostek:
• Zespół Szkolno – Przedszkolny w Głębowicach,
• Zespół Szkolno – Przedszkolny nr 1 w Osieku,
• Szkoła Podstawowa nr 2 w Osieku,
• Komenda Powiatowa Policji w Oświęcimiu,
• Sąd Rejonowy w Oświęcimiu,
• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Osieku.
- Integrowanie i koordynowanie działań podmiotów, których przedstawiciele wchodzą w skład Zespołu.
- Diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie na terenie Gminy Osiek
- Podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie, mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku.
- Inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie.
- Rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym.
- Inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc
- Opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie.
- Monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy.
- Dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań.
- Informowanie Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego o efektach działań grup roboczych.
Adresaci działań podejmowanych przez Zespół
- Rodziny, w których zdarzają się przypadki stosowania przemocy wobec dziecka/dzieci, współmałżonka czy osoby starszej, dziecka wobec rodzica.
- Rodziny, w których dzieci są zaniedbywane (niedożywienie, brak opieki lekarskiej, brak realizacji obowiązku szkolnego itp.).
- Rodziny, w których używane są narkotyki, nadużywany jest alkohol.
- Rodziny, w których występują konflikty pomiędzy rodzicami a dziećmi/dzieckiem.
- Rodziny z grupy ryzyka stosowania przemocy, szczególnie wobec małoletnich.
Wykaz specjalistów zaangażowanych w akcję "Rodzina Razem"
Karta praw osoby dotkniętej przemocą w rodzinie
Niebieska karta
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Procedura odebrania dziecka
Pouczenie o prawie do złożenia zażalenia na odebranie dziecka
Zaświadczenie lekarskie
Oświadczenie dotyczące wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych
ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO I NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ PROWADZONYCH PRZEZ PRAWNIKÓW I DORADCÓW STOWARZYSZENIA „DOGMA” Starostwo Powiatowe w Oświęcimiu ul. Wyspiańskiego 10 Urząd Gminy Osiek ul. Główna 125 Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Chełmku ul. Kilińskiego 3 Zapisy telefoniczne pod numerem telefonu 502 691 995 lub online https://np.ms.gov.pl INNE PUNKTY PORADNICZE W POWIECIE OŚWIĘCIMSKIM Starostwo Powiatowe w Oświęcimiu ul. Wyspiańskiego 10 Centrum Aktywizacji Zawodowej w Zatorze ul. J. Słowackiego 15 Dom Kultury w Kętach ul. Żwirki i Wigury 2a Infolinia Stowarzyszenia DOGMA tel. 79 88 69 599 |